این واژه ترکیبی از واژه International Commercial Terms است.
اینکوترمز مجموعه ای از 11 قانون شناخته شده بین المللی است که مسئولیت های فروشندگان و خریداران را تعریف می کند. اینکوترمز مشخص می کند که چه کسی مسئول پرداخت و مدیریت حمل و نقل، بیمه، اسناد، ترخیص کالا از گمرک و سایر فعالیت های لجستیکی است.
این قوانین که توسط اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) در پاریس صادر شده است که مسئولیت های فروشندگان و خریداران را برای فروش کالا در معاملات بین المللی تعریف می کند. اهمیت قوانین اینکوترمز در این است که هر قانون مشخص میکند در هر مرحله از یک تجارت بین المللی هر یک از طرفین معامله چه وظایفی را بر عهده دارند و پرداخت هزینه ها در هر بخش به عهده چه کسی است و خریدار و فروشنده مسئولیت چه ریسکهایی را در این معاملات متحمل میشوند.
این قوانین به مرور زمان کاملتر شده و هرچند سال یکبار به روز رسانی میشود. آخرین نسخه آن در سال ۲۰۲۰ منتشر شده و از آن زمان تا کنون از همین نسخه در معاملات بین المللی استفاده میشود.
این قواعد دارای بار حقوقی بوده و شامل تعهدات و وظایف خریدار و فروشنده است. بازرگانان به جای توصیف جزییات کامل آنچه مورد نظر آنهاست، میتوانند به یکی از این قواعد رجوع کنند.
اینکوترمز همه راه های ممکن برای تقسیم مسئولیتها و تعهدات بین دو طرف را در نظر میگیرد چرا که یقینا برای هر خریدار و هر فروشنده این مسئله حائز اهمیت است که مسئولیت ها و تعهدات مربوط به حمل و نقل کالا از قبل تعیین شده باشد.
آشنایی با اینکوترمز با مشخص کردن مسئولیت های طرفین یک تجارت ، به هر چه آسانتر شده معاملات بین المللی کمک می کند.
اگر قصد انجام تجارت بین المللی و صادرات و واردات را دارید دانستن جزییات هریک از قوانین اینکوترمز حیاتی است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه حمل و نقل بین المللی و قوانین تجارت با همکاران ما در شرکت آرتا ترابر در تماس باشید.
در انواع مختلف اینکوترمز ، اصطلاحات متفاوتی وجود دارد که هر کدام تعیین کننده مسئولیت های مختلفی هستند.
مسئولیت ها و تعهدات اصلی موجود در قوانین اینکوترمز :
Point of delivery یا نقطه تحویل:
در این بخش براساس قوانین اینکوترمز مسئولیت ها و تعهدات فروشندگان که بار را تحویل میدهند و خریداران که بار را تحویل میگیرند در نظر گرفته میشود.
Transportation costsیا هزینه های حمل و نقل:
در اینجا، اینکوترمز تعیین میکند که هزینه مورد نیاز در هر کدام از بخشهای حمل و نقل بر عهده چه کسی است.
Export and import formalities یا تشریفات ورود و صدور:
اینکوترمز در این قسمت مشخص میکند که کدام یک از طرفین باید ترتیب تشریفات واردات و صادرات را انجام دهند.
Insurance cost یا هزینه بیمه:
قوانین اینکوترمز تعیین میکند که هزینه بیمه بر عهده کیست.
قوانین اینکوترمز با توجه به شیوه حمل:
اگر در جایگاه فروشنده یا خریدار قرار گرفته اید و بر قوانین اینکوترمز متکی هستید باید در مورد ایجاد هرگونه تغییر محتاط باشید. خواسته طرفین در مسائل تجاری باید به وضوح بیان شود و از تغییر اتفاقی بدون هماهنگی خودداری شود چرا که در صورت رعایت نکردن چنین مسائلی، ممکن است نتایج غیرمنتظره ای به بارآید.
قوانین و اصطلاحات اینکوترمز در رابطه با حمل و نقل عمومی
Ex Works : EXW
فروشنده کالا را در مکانی مثل انبار، کارخانه و ... در اختیار خریدار میگذارد تا مرحله حمل و نقل ان انجام شود. در واقع در این فرایند فروشنده هیچ نظر و مسئولیتی در رابطه با شیوه حمل و نقل، محل دقیق تحویل، ریسکهای احتمالی در هنگام بارگیری، تخلیه بار و تشریفات گمرکی ندارد و در واقع پس از تحویل بار هیچ خطری وی را تهدید نمیکند. به طور کلی میتوان گفت این قانون حداکثر تعهد را بر عهده خریدار و حداقل تعهد را بر عهده فروشنده قرار می دهد.
EXW به این معنی است که خریدار خطرات ناشی از رساندن کالا به مقصد نهایی را متحمل میشود.
Free Carrier : FCA
فروشنده کالا را در مکانی مثل انبار، کارخانه و ... به اولین حامل (حامل میتواند خود خریدار یا شخص منتخب وی باشد) میسپارد و زمانی که خریدار تمام هزینه ها را بر عهده گرفت و کالا به اولین حامل تحویل داده شد، ریسک به طور کلی از بین میرود. براساس این قانون در واقع اگر در هنگام بارگیری اتفاقی بیوفتد، فروشنده مقصر است در غیر این صورت هیچ مسئولیتی بر گردن فروشنده نخواهد بود.
Carriage Paid To : CPT
در این قانون کالا تا مبدا اصلی (مثلا رساندن محموله به فرودگاه یا بندر مورد نظر) که از سمت خریدار مشخص شده است، رسانده میشود و تا به اینجا تمام هزینه ها و مسئولیتها برعهده شخص فروشنده است. اما پس از تحویل، دیگر فروشنده هیچ مسئولیتی در قبال خسارات احتمالی به وجود آمده و حتی رسیدن یا نرسیدن محموله به مقصد نخواهد داشت و تمامی هزینه های پرداختی پس از تحویل بر عهده خریدار است.
Carriage and Isurance Paid To : CIP
این اصطلاح کاملاً شبیه به عبارت CPT که در قسمت قبل به آن پرداختیم میباشد، یعنی کالا تا مبدا اصلی رسانده میشود و تا به اینجا تمام هزینه ها و مسئولیتها برعهده فروشنده است. اما پس از تحویل خریدار باید متوجه تمام مسئولیتها و هزینه ها شود.
تفاوت CIP و CPT در این است که فروشنده باید هنگام بارگیری کالا را بیمه کند تا در صورت بروز هر گونه خسارت بیمه این هزینه ها را بپردازد.
Delivered at Place Unloaded : DPU
فروشنده کالا را به محل مورد توافق در نقطه معین و در مقصد تخلیه نموده و در اختیار خریدار قرار می دهد. فروشنده تمام هزینه و ریسک کالا تا رساندن به محل مشخص شده و تخلیه کالا در نقطه معین در محل را بر عهده می گیرد.
بنابراین، تشریفات گمرکی صادراتی و حمل تا مقصد مورد توافق و همچنین تخلیه بر عهده فروشنده است اما هیچگونه تعهدی بابت ترخیص وارداتی،پرداخت حقوق ورودی و دیگر هزینه های کشور خریدار ندارد.
فروشنده بابت بیمه کردن کالا به خریدار تعهدی ندارد و نیازی نیست بیمه نامه ای به وی تسلیم نماید. اما به دلیل اینکه ریسک کالا با خود فروشنده است، بهتر است به خاطر منافع خود کالا را تا محل تعیین شده و تخلیه کالا بیمه نماید. از سوی دیگر خریدار نیز تعهدی بابت بیمه نمودن کالا و هزینه های بیمه ندارد.
Delivered at Place : DAP
این اصطلاح نیز دقیقا مثل اصطلاح قبلی تمام هزینه ها از بسته بندی، بارگیری، تشریفات قانونی لازم در کشور صادر کننده گرفته تا ترخیص کالا از گمرک در کشور وارد کننده، مجوز واردات، اسناد مورد نیاز گمرک و کلیه حقوق و عوارض گمرکی بر عهده فروشنده است. اما با این تفاوت که در DPU مقصد نهایی کالا و مقصد تخلیه بار یکی نیست اما در DAP کالا دقیقا در مقصد نهایی تخلیه خواهد شد.
Delivered Duty Paid : DDP
فروشنده مسئول تحویل کالا به محل مشخص شده در کشور خریدار است و کلیه هزینه ها را برای رساندن کالا به مقصد میپردازد اما هیچ مسئولیتی در قبال تخلیه بار ندارد. این قانون حداکثر تعهدات را بر عهده فروشنده و حداقل تعهدات را بر عهده خریدار قرار میدهد. تا زمان تحویل کالا در مقصد، هیچ گونه خطر یا مسئولیتی به عهده خریدار نیست.
مهمترین نکته در مورد شرایط DDP این است که فروشنده مسئول ترخیص کالا از گمرک در کشور خریدار و همچنین پرداخت عوارض و مالیات و اخذ مجوز هاو مراحل قانونی لازم از مقامات آن کشور است. شرایط DDP میتواند خطری بسیار بزرگ هم از نظر تاخیر و هم از نظر هزینه های اضافی پیش بینی نشده برای فروشنده باشد, بنابراین باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد.
قوانین اینکوترمز در رابطه با حمل و نقل دریایی:
Free Alongside Ship : FAS
فروشنده وقتی کالا را در محلی که خریدار ان را مشخص کرده (میتواند کنار کشتی یا اسکله و یا روی دوبه باشد)، تحویل میدهد، مسئولیت اون به پایان رسیده است. این بدان معناست که خریدار باید تمام هزینهها و خطرات از دست دادن یاآسیب دیدن کالا را ازان لحظه متحمل شود.
Free on Board : FOB
تحت شرایط FOB ، فروشنده تمام هزینه ها و خطرات را تا زمانی که کالا را در کشتی بارگیری کند، متحمل میشود. قرارداد FOB فروشنده را ملزم میکند که کالا را در یک کشتی که توسط خریدار تعیین میشود به بندر مورد نظر تحویل دهد. در این مورد، فروشنده باید ترخیص کالا را نیز به این ترتیب انجام دهد. از سوی دیگر، خریدار لازم است تا هزینه حمل بار دریایی، هزینه بارنامه، بیمه، تخلیه بار و هزینه حمل و نقل از مبدا تا مقصد را پرداخت کند.
Cost and Freight : CFR
فروشنده هزینه حمل کالا را تا بندر مقصد بر عهده میگیرد. اما ریسک های احتمالی فقط تا زمانی بر عهده فروشنده است که کالاها در کشتی کشور صادر کننده بارگیری شده باشند. به عبارتی دیگر فروشنده مسئول هزینه های مبدا از جمله ترخیص کالا و هزینه حمل و نقل برای حمل به بندر مورد نظر است. اما هیچ گونه مسئولیتی در قبال تحویل به مقصد نهایی یا بیمه ندارد.
Cost, Insurance and Freight : CIF
عبارت “هزینه، بیمه، حمل و نقل” یا همان CIF یعنی فروشنده هزینه حمل کالا و بیمه را تا زمانی که بار به مقصد برسد میپردازد اما با تحویل بار دیگر متحمل هیچگونه ریسکی نخواهد شد. CIFتقریبا شبیه به اصطلاح CFR است، با این تفاوت که فروشنده موظف است هنگام حمل و نقل کالا را بیمه کند تا در صورت هرگونه خسارات این موارد توسط بیمه جبران شود. نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که CIF فقط برای حمل و نقل دریایی بدون کانتینر مورد استفاده قرار میگیرد و برای سایر روشهای حمل و نقل باید با CIP جایگزین شود.