پروژه تاپی (TAPI)
یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های منطقه‌ای است که هدف آن انتقال گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند می‌باشد. این پروژه با طول تقریبی ۱۸۱۴ کیلومتر، از ترکمنستان آغاز شده و پس از عبور از افغانستان و پاکستان، به هند می‌رسد. در افغانستان، این خط لوله از ولایت‌های هرات، فراه، نیمروز، هلمند و قندهار عبور می‌کند.
آغاز فاز اول پروژه تاپی در افغانستان
در ۲۱ سنبله ۱۴۰۳ (سپتامبر ۲۰۲۴)، مقامات امارت اسلامی افغانستان و دولت ترکمنستان با برگزاری نشستی، کار عملی فاز اول پروژه تاپی را در خاک افغانستان آغاز کردند. این فاز به طول ۱۵۳ کیلومتر در ولایت هرات با هزینه ۶۰۰ میلیون دلار آمریکایی برنامه‌ریزی شده است و قرار است طی دو تا سه سال تکمیل گردد.
فواید اقتصادی و اجتماعی پروژه تاپی برای افغانستان
پروژه تاپی برای افغانستان فواید متعددی به همراه دارد، از جمله:
- درآمد ترانزیت: افغانستان سالانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار از بابت حق عبور گاز درآمد خواهد داشت.
- اشتغال‌زایی: تخمین زده می‌شود که بین ۷ تا ۱۰ هزار نفر برای کارهای ساختمانی، مطالعات فنی و حمل و نقل مواد مورد نیاز پروژه استخدام شوند.
- تأمین گاز: افغانستان در ده سال اول سالانه تا ۵۰۰ میلیون مترمکعب گاز از این پروژه دریافت خواهد کرد که این مقدار در دهه‌های بعدی افزایش می‌یابد.
- رشد اقتصادی: این پروژه می‌تواند به رشد اقتصادی، کاهش بیکاری و فقر، و توسعه صنایع گازسوز در کشور کمک کند.
- تقویت موقعیت استراتژیک: اجرای این پروژه می‌تواند جایگاه افغانستان را در معادلات سیاسی و اقتصادی منطقه تقویت کند
پروژه‌های همراه با تاپی
در کنار پروژه تاپی، چندین پروژه دیگر نیز در امتداد این خط لوله برنامه‌ریزی شده‌اند، از جمله:
- انتقال برق ۵۰۰ کیلووات: این پروژه برق ترکمنستان را از طریق افغانستان به پاکستان منتقل می‌کند و افغانستان سالانه تا ۱۱۰ میلیون دلار حق ترانزیت از آن به دست خواهد آورد.
- فیبر نوری: کابل‌های فیبر نوری در امتداد خط لوله تاپی کشیده می‌شود که کشورهای منطقه را به هم متصل می‌کند.
- خط آهن: خط آهنی که پاکستان و ترکمنستان را از طریق افغانستان به هم وصل می‌کند نیز در برنامه قرار دارد.
چالش‌های پیش‌روی پروژه تاپی
با وجود مزایای متعدد، پروژه تاپی با چالش‌هایی نیز مواجه است، از جمله:
- وضعیت امنیتی: هرچند وضعیت امنیتی در افغانستان بهبود یافته، اما هنوز نگرانی‌هایی در برخی مناطق وجود دارد.
- تأمین مالی: به دلیل وضعیت سیاسی افغانستان، حامیان مالی بین‌المللی تمایل کمتری به سرمایه‌گذاری در این پروژه نشان می‌دهند.
- روابط منطقه‌ای: تنش‌های سیاسی بین کشورهای منطقه می‌تواند بر اجرای پروژه تأثیرگذار باشد.
پروژه‌های معدنی در افغانستان
افغانستان با دارا بودن منابع معدنی غنی، پتانسیل بالایی برای توسعه پروژه‌های معدنی دارد. با این حال، اطلاعات دقیقی درباره میزان پذیرش و رضایت مردم از این پروژه‌ها در دسترس نیست. برای ارزیابی دقیق‌تر، نیاز به مطالعات میدانی و نظرسنجی‌های جامع در این زمینه است.
