صادرات کالا یکی از مهم‌ترین مسیرهای رشد اقتصادی و افزایش ارزآوری برای ایران است. بسیاری از بازرگانان به‌دنبال ورود به بازارهای جهانی هستند اما نخستین گام در این مسیر، آشنایی کامل با مدارک لازم برای صادرات کالا از ایران و قوانین گمرکی است.

در این مقاله از وب‌سایت شرکت حمل ‌ونقل بین‌المللی آرتا ترابر، راهنمای جامع و به‌روزی درباره انواع مدارک صادراتی، مجوزهای لازم، قوانین گمرک و روش‌های حمل کالا ارائه می‌دهیم تا صادرکنندگان بتوانند مسیر صادرات خود را با اطمینان و سرعت بیشتری طی کند

مدارک لازم برای صادرات کالا از ایران چیست؟

برای هرگونه صادرات کالا، مجموعه‌ای از اسناد و مدارک باید تهیه و به مراجع ذی‌ربط ارائه شود. این اسناد هم برای گمرک ایران و هم برای کشور مقصد الزامی هستند

مهم‌ترین مدارک صادراتی عبارت‌اند از:

پیش‌فاکتور (Proforma Invoice)
شامل مشخصات کالا، قیمت، شرایط پرداخت و حمل

فاکتور فروش (Commercial Invoice)
سند رسمی فروش کالا به خریدار خارجی

لیست بسته‌بندی (Packing List)
شامل جزئیات بسته‌بندی، تعداد، وزن و ابعاد هر محموله

گواهی مبدا (Certificate of Origin)
تأیید کشور مبدأ کالا توسط اتاق بازرگانی

اظهارنامه گمرکی صادراتی
سند رسمی ثبت کالا در گمرک جمهوری اسلامی ایران

بارنامه حمل (Bill of Lading)
صادره توسط شرکت حمل‌ونقل (زمینی، دریایی یا هوایی)

مجوزهای صادراتی (در صورت نیاز)
از سازمان‌های مرتبط مانند سازمان استاندارد، وزارت بهداشت، دامپزشکی یا قرنطینه

تفاوت مدارک صادراتی با مدارک داخلی

مدارک داخلی اغلب برای گردش مالی و فروش در داخل کشور استفاده می‌شوند، اما مدارک لازم برای صادرات جنبه قانونی و بین‌المللی داشته و توسط گمرک و سازمان‌های خارجی نیز بررسی می‌شوند.

مجوزهای لازم برای صادرات کالا از ایران:

بسته به نوع کالا، ممکن است صادرات نیازمند اخذ مجوزهای خاصی باشد. برخی کالاها آزاد، برخی مشروط و برخی ممنوع هستند.

مهم‌ترین مجوزهای صادراتی شامل:

مجوز وزارت صمت برای کالاهای صنعتی یا معدنی

گواهی بهداشت برای محصولات غذایی و دارویی

گواهی قرنطینه برای محصولات نباتی و دامی

گواهی استاندارد برای اطمینان از کیفیت کالا

مجوزهای خاص مانند سازمان انرژی اتمی برای برخی محصولات ویژه

دسته‌بندی کالاها بر اساس وضعیت صادراتی

قوانین گمرک ایران برای صادرات:

برای خروج قانونی کالا از مرزهای ایران، رعایت قوانین گمرکی الزامی است. گمرک وظیفه دارد تا مدارک لازم برای صادرات را بررسی کرده و مجوز خروج صادر کند

مهم‌ترین قوانین گمرکی شامل:

ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت

ارائه اظهارنامه صادراتی در پنجره واحد گمرک

پرداخت حقوق و عوارض گمرکی (در موارد خاص)

ارائه مدارک حمل و قرارداد با خریدار خارجی

دریافت کد رهگیری صادراتی از گمرک

انتخاب بهترین و ارزان‌ترین روش حمل بار صادراتی

انتخاب روش حمل تأثیر زیادی بر سرعت، هزینه و امنیت صادرات دارد:

نکات کلیدی در تهیه مدارک صادراتی:

اطلاعات اسناد (نام صادرکننده، خریدار، کد HS) باید دقیق و کامل باشد

گواهی مبدا و بارنامه فقط از مراجع رسمی دریافت شود

مجوزهای صادراتی را قبل از بارگیری کالا دریافت کنید

تمامی مدارک لازم برای صادرات باید به زبان انگلیسی یا زبان مورد قبول کشور مقصد تهیه شوند

مدارک تکمیلی موردنیاز در گمرک امارات (دبی)

علاوه بر مدارک فوق، در زمان ورود کالا به دبی، ممکن است موارد زیر نیز نیاز باشد

گواهی تطابق (Certificate of Conformity) برای برخی کالاهای صنعتی و الکترونیکی

گواهی بهداشت (Health Certificate) برای مواد غذایی، دارویی و محصولات کشاورزی

گواهی حلال (Halal Certificate) برای محصولات غذایی و دامی

فاکتور ترجمه‌شده به زبان عربی یا انگلیسی (بنا به درخواست گمرک امارات)

کالاهای پرصادرات ایران به دبی و مجوزهای مربوطه

قوانین گمرکی صادرات به دبی:

ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت ایران

دریافت کد رهگیری صادراتی از گمرک ایران

هماهنگی با گمرک جبل علی یا بندر دبی برای ورود کالا

پرداخت هزینه‌های ترخیص و انبارداری در دبی (در صورت وجود)

روش‌های حمل کالا به دبی و مدارک مربوطه:

حمل دریایی (بندرعباس → جبل علی)

نیاز به بارنامه دریایی (B/L)

مناسب برای کالاهای حجیم و کانتینری

حمل هوایی (فرودگاه امام خمینی → دبی)

نیاز به بارنامه هوایی (AWB)

سریع ولی هزینه‌بر

حمل زمینی (از طریق مرزهای جنوب ایران)

نیاز به بارنامه جاده‌ای (CMR)

مناسب برای کالاهای سبک یا صادرات به امارات از طریق ترانزیت زمینی

نکات کلیدی برای صادرات به دبی:

مطمئن شوید تمامی مدارک لازم برای صادرات به دبی مطابق با قوانین گمرکی ایران و امارات تهیه شده باشد.

کالاهای خوراکی و بهداشتی بدون گواهی سلامت و حلال اجازه ورود به امارات را ندارند

برای تسریع ترخیص در دبی، مدارک باید به زبان انگلیسی یا عربی ارائه شوند

استفاده از شرکت‌های حمل‌ونقل معتبر (مانند آرتا ترابر) باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود

نتیجه‌گیری:

تهیه و تکمیل مدارک لازم برای صادرات، رعایت قوانین گمرکی ایران و انتخاب روش حمل مناسب از عوامل کلیدی موفقیت در صادرات است. شرکت آرتا ترابر نوین شرق با سال‌ها تجربه در حمل‌ونقل بین‌المللی، آماده ارائه خدمات مشاوره و اجرای کلیه مراحل صادرات به بازرگانان گرامی است.